توصیه هایی برای بهبود ارتباط کودکان با مسجد

تاکید بر حضور خانوادگی در مساجد

توصیه هایی برای بهبود ارتباط کودکان با مسجد

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه حضور خانوادگی در مسجد سبب می شود تا فرزندان با مسجد انس بیشتری داشته باشند و در عین حال سبک زندگی اسلامی در خانواده تبدیل به یک سیره شود، گفت: سخنرانی محتوایی در جذب مردم موثر است به شرطی که مأمومین بین دو نماز برای استماع سخنرانی گروگان گرفته نشوند.

 هشتمین روز از دهه تکریم و غبارروبی مساجد «مسجد، کانون حیات طیبه خانواده» عنوان گرفته است. این نامگذاری از چند جهت قابل بحث و بررسی است چراکه مسجد به عنوان کانون نشر معارف و احکام دین می تواند دیدگاه دین مبین اسلام را در رابطه با خانواده بیان کند و در عین حال سیره اهل بیت (علیهم السلام) نسبت به خانواده را برای مردم تشریح کند.

در راستای بررسی این مساله با حجت الاسلام «ابوالفضل ساجدی»، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به گفت وگو نشسته ایم که حاصل آن را می خوانید:

به عنوان اولین سوال بفرمایید مساجد چگونه می توانند در تحکیم روابط خانوادگی نقش آفرین باشند؟

رابطه خانواده و مسجد یکی از عوامل مهمی است که می تواند زمینه ساز تحقق این مساله باشد، یعنی هر اندازه که خانواده به مسجد رفت و آمد داشته باشد تحت تاثیر آموزه ها و اساسا محیط مسجد قرار می گیرد و به تدریج دغدغه مند می شود که سیره رفتاری خود را بر اساس سیره رفتاری دین قرار دهد.

اما مساله آن است که خانواده های ما از سه مشکل رنج می برند که اگر این سه مشکل برطرف شود زمینه تربیتی فراهم می شود.

اولین مشکل، مشکل شناختی است که خانواده ها آگاهی های لازم را برای تربیت ندارند و بعضا دچار چالش ها و شبهاتی هستند. نکته ای که در بخش شناختی اهمیت دارد مدیریت برنامه های آموزشی در خانواده هاست که بعضا وجود ندارد.

مساله بعد مشکل گرایشی است که گرایشات الهی در خانواده ها ضعیف شده است و به جای آن علایق مادی و دنیوی تقویت شده است.

همچنین برخی مشکلات هم به مسایل رفتاری بر می گردد که به سبک زندگی غیر اسلامی در خانواده ها بر می گردد واگر مسجد کارش را درست انجام دهد می تواند اثر گذار باشد.

اما در مورد مشکلات شناختی، مساجد ما این توانایی را دارند که با توجه به اینکه مردم در ایام مختلف سال به مسجد می آیند بتوانند رهنمودهای لازم تربیتی را به خانواده ها ارایه دهند تا در برابر فرزندان خود چگونه رفتاری داشته باشند. ما برای شناخت شبهات و آموزش های تربیتی برنامه هایی را داریم ولی وقتی شناخت نیست بهره برداری هم ممکن نمی شود.

اما مساله دیگری که خانواده ها با آن مواجه هستند به گرایشات و علایق دنبوی بر می گردد، اگر حضور کافی در مساجد از سوی خانواده فراهم شود در نتیجه جوانان و مردم به مساجد می آیند و از فضای معنوی مسجد استفاده می کنند.

عمدتا مواردی که اشاره شد به نقش خانواده در حضور فرزندان در مسجد باز می گردد، امام جماعت چه رویکردی می تواند در این رابطه داشته باشد؟ 

مسجد با برنامه های خود باید بتواند به مهمترین کانون های هدایت معنوی جامعه تبدیل شود. نگاه اصیلی که در مسجد هست در جایگاه تقویت معنویت تلقی می شود و در بخش رفتاری و سبک زندگی نیز مساجد می توانند بستر آشنایی با دوستان مناسب را برای خانواده ها فراهم کنند و الگوهای رفتاری فرزندان را اصلاح کنند.

مسجد توان این را دارد که با ارتباط میان جوانان و سایر مأمومنین زمینه پیوند آنها را فراهم کند و این ویژگی خود به خود آنها را به سمت الگوی های اسلامی رهنمون می کند.

اما خانواده هایی که با مساجد ارتباط دارند با سایرین تفاوت دارند، مساجدی که در کشور ما موفق هستند عمده ارتباط شان با خانواده هاست. اگر امام جماعت بتواند متناسب با گروه های سنی مختلف فعالیت ها و کارگاه های آموزشی را در مسجد برقرار سازد در نتیجه اقبال مدرم به چنین مسجدی مضاعف می شود.

چه پیشنهاداتی را برای بهبود این روند در مساجد دارید؟

اگر مساجد بخواهند به این اهداف نزدیک شوند باید یک سری کاستی هایی برطرف شود تا فعالیت شان ذیل این اهداف تقویت شود. از جمله اینکه کلاس های هنری و علمی داشته باشند و هدایت های غیر مستقیم را در خانواده ها تقویت کنند. همچنین تاسیس مکان های ورزشی یا دعوت مربیان مجرب در عرصه هنر و ورزش، استفاده از دانش کارشناسان و تجارب مساجد نمونه می تواند موثر باشد.

از سوی دیگر معتقدم یکی از راهکارها ارایه سخنرانی های محتوایی در مساجد است. امام جماعت یا هر سخنرانی نباید مأمومین را برای استماع سخنرانی به گروگان بکشد.

اگر ما در شرایط فعلی به اهداف مان نمی رسیم اقلا متناسب با این اهداف و راهکارها برنامه ریزی داشته باشیم.

بسیاری از افراد با مسجد همسایه هستند اما در برنامه های مسجد شرکت نمی کنند. به نظر من باید زمینه ای فراهم کنیم تا مردم نسبت به حضور در مسجد دغدغه پیدا کنند. در حال حاضر می توان از مسجد به عنوان یک هسته تبلیغی قوی بهره گرفت. از غایبینی که در مسجد حضور نیافته اند عیادت کرد. در مورد اصل علاقه به دین صحبت کرد.